Günümüzün en ciddi sosyal medya suçlarından birisi de sosyal medya yoluyla hakaret suçudur. Vaktimizin büyük çoğunluğunu sosyal medya sitelerinde geçirmekteyiz. Hepimizin sosyal medya üzerinde kazanmış olduğu kimliği gerçek hayatta sahip olduğu kimliğinden daha öncelikli olduğu bir dönemde yaşıyoruz.
Sosyal medya kullanımının böylesine artmış olduğu bir dönemde doğal olarak tehlikeleri de artıyor. Özellikle yaş kitlesi konusunda herhangi bir sınır bulunmayan sosyal medya sitelerinde yediden yetmişe farklı yaş gruplarında kullanıcılar mevcut.
Hal böyleyken sosyal medya üzerinden işlenen suçlara karşı daha dikkatli olmamız hem kendimiz hem de sevdiklerimiz açısından önemli bir noktayı oluşturuyor. Sosyal medya üzerinden işlenen suçlardan en yaygını da hakaret suçudur. Bu sebeple yazımızda sosyal medya yoluyla hakaret konusunu ele alacağız.
Hakaret Suçu ve Cezası Nedir?
Hakaret suçu Türk Ceza Kanunu (TCK) 125. Maddesinde düzenlenmiştir. Kanun maddesi uyarınca “Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi” hakaret eylemini gerçekleştirmiş olmaktadır. Yani hakaret suçu hakaret suçu bir kimseye yönelik somut bir fiil veya olgu isnadında bulunma ya da sövme yoluyla hakaret suçu işlenebilmektedir.
Bu eylemlerin, bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığını rencide edecek nitelikte olması gerekmektedir. Bu bağlamda beddua niteliğinde olan “Allah belanı versin” cümlesi örneğinde, Yargıtay kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, ağır eleştiri ve beddua niteliğinde olması nedeniyle hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı görüşündedir.
TCK 125. Maddesinde hakaret suçunun basit hakaret suçunun cezasının “üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası” olacağı düzenlenmiştir. Hakaret suçunun kişi tarafından, mağduru muhatap alacak şekilde sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde de verilecek ceza yine aynı olacaktır.
Hakaret Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?
Hakaret suçunu düzenleyen TCK’nun 125. Maddesinin diğer fıkralarında hakaret suçunun nitelikli hali düzenlenmektedir. Maddenin üçüncü fıkrasında hakaret suçunun;
- Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
- Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
- Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle
İşlenmesi halinde verilecek cezanın 1 yıldan az olamayacağı düzenlenmiştir. Bu bağlamda verilecek cezada alt sınır belirlenerek bu durumlar nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. Ayrıca kurul halinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi halinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılacaktır.
Burada dikkat edilmesi gereken husus kamu görevlisine karşı işlenebilecek hakaret suçuyla alakalı olarak görevinden dolayı hakaretin gerçekleşmesinin ağırlaştırıcı sebep olmasıdır.
Bu bağlamda kişinin komşusu olan kamu görevlisine Facebook üzerinden hakaret etmesi kişinin görevinden kaynaklı olmadığından dolayı hakaret suçunun nitelikli hali kapsamında değerlendirilmeyecektir. Ancak örneğin bir valiye yönelik olarak görevinden ötürü Facebook üzerinden hakaret edildiğinde nitelikli hal olarak değerlendirilebilecektir.
Sosyal Medya Yoluyla Hakaret Suçu
Sosyal medya yoluyla hakaret suçlarında suçun aleniyet unsuru önem taşımaktadır. Aleniyet unsuru bulundurmayan eylemler TCK 125. Maddenin birinci fıkrasında düzenlenen basit hakaret suçunu oluşturacak ancak aleniyet var ise dördüncü fıkrada düzenlenen ceza artırım sebebi olacaktır.
Yargıtay 12. Ceza Dairesi sosyal medyadan hakarete ilişkin kararında aleniyetin gerçekleşmesi için olay yerinde başkalarının bulunmasının şart olmadığını belirtmiştir. Hakaretin belirlenemeyen sıfat ve sayıda kişi tarafından görülme, duyulma ve algılanabilme olasılığının bulunması, herhangi bir sınırlama olmaksızın herkese açık olan yerlerde işlenmesinin de aleniyeti oluşturduğunu belirtmektedir.
Aleniyet unsurunu bir örnekle anlatmak gerekirse Facebook’ta bir gönderiye hakaret içerikli bir yorum yaptığınızda aleniyet unsuru gerçekleşmiş olmaktadır. Ya da Twitter veya Instagram gibi sosyal medya sitelerinde herkese açık profillerde yapılan hakaret içerikli paylaşımlarda aleniyet unsuru mevcut olacağından cezada artırım sebebi gerçekleşecektir.
Ancak sosyal medya mecralarının iki kişinin yazıştığı özel mesajlaşma sayfalarından gerçekleşecek hakaretlerde aleniyet unsuru gerçekleşmez. Bu sebeple sosyal medya yoluyla hakaret suçunda bu ayrıma dikkat etmek gerekmektedir.
Sosyal medya yoluyla hakarete uğradığımızda neler yapabiliriz?
Sosyal medya yoluyla hakarete uğradınız durumda başvurulabilecek ilk yol hakaretin gerçekleştiği sosyal medya platformundaki gönderi ya da mesajın ekran görüntüsünü almak. Bu ekran görüntüsünü alırken tarihin görünmesine de mutlaka dikkat etmelisiniz. Ayrıca hakareti gerçekleştiren kişinin profil bilgilerinin de ekran görüntülerini almalısınız. Ayrıca diğer bir yol ise noterler birliğinin tespit sistemi ile tescilli bir şekilde hakaret içerikli görüntülerin kaydının alınmasıdır.
Ekran görüntülerini aldıktan sonra bulunduğunuz yerdeki savcılığa başvurmanız ve ekran görüntülerini sunmanız gerekmektedir. Sosyal medyadan hakaret suçu şikayete bağlı bir suç olup 6 aylık şikayet süresi mevcuttur.
Bu sebeple savcılığa suç işlendikten itibaren en geç 6 ay içinde başvurmanız gerekmektedir. Ancak kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturması şikayete bağlı değildir. Hakaret suçu nedeniyle yapılan hakaret suçu yargılamalarında görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir.
Sosyal medyadan hakarete ilişkin olarak makalemize yorum yapabilir, bizimle iletişime geçebilirsiniz.
