Bilişim Sistemleri Aracılığıyla Özel Hayatın Gizliliğinin İhlal Edilmesi

Özel hayatın gizliliği son dönemlerde oldukça önemi artan bir öneme sahiptir. Günümüzde sosyal medyanın yaygınlaşması sonucu bireylere ait yaşamlar adeta toplumsal alana yayılmıştır. Bu durum kişilerin özgür ve bireysel yaşam alanlarını kısıtlamaktadır.

Özel hayatın gizliliği hakkı, kişinin kişilik hakkının temel unsurlarından biridir. Nitekim Anayasa m.20/1’de , “Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatın gizliliğine dokunulmaz.” hükmüne yer verilmiştir. Bu madde ile birlikte özel hayatın gizliliğinin korunması ve kişinin kendi rızası olmaksızın özel yaşam alanının başkalarıyla paylaşılmaması hakkı koruma altına alınmıştır. Ayrıca ülkemizin de taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8.maddesinin 1. Fıkrasında özel yaşamın gizliliğinin sağlanmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Bunun sonucunda ülkemizde TCK 134. madde ile özel hayatın gizliliğini ihlal suçu düzenlenmiş ve cezai yaptırımlara bağlanmıştır.

Sosyal medya kullanıcı sayısının son yıllarda ciddi artış gösterdiği açıktır. Bu durum neredeyse her kullanıcının gününün büyük bir kısmını bu mecralarda geçirmesine sebep olmaktadır. Böylelikle sosyal medya platformların etkileşim gücü oldukça artmıştır.

Teknolojinin de yaygınlaşması ile birlikte artık cep telefonlarımız ile anında profesyonel görüntü kayıt edebililiyoruz. Kayıt ettiğimiz bu görüntüleri tek tık ile Youtube ve Facebook gibi sosyal video platformlarında paylaşabiliyoruz. Keza Twitter, Instagram gibi mecralarda da fotoğraf paylaşabilir, düşüncelerimizi yazabiliriz. Ancak bu mecraların kötüye kullanılması ile de sıklıkla karşılaşıyoruz. Örneğin fotoğraflar, görüşme kayıtları gibi özel hayatın gizliliğine dair içerikler izinsiz olarak paylaşılmaktadır.

Anılarımızı, düşüncelerimizi sosyalleşmek amaçlı sosyal medyada paylaştığımızda bu ihlalleri kolaylaştırıyor olabiliriz. Sosyal medya paylaşımlarımızda tanımadığımız kişilere açtığımız bu kapılar bizlere karşı işlenen bir suç olarak geri dönebilmektedir. Sosyal medyanın böylesine yaygınlaşması sonrası özel yaşamımıza ait pek çok ayrıntıyı kendi rızamız ile paylaşmamız, özel yaşamın gizliliği hakkının koruduğu alanı fiilen daralmaktadır.

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Cezası Nedir?

5237 sayılı TCK’nın 134. Maddesinde, “kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası” ile yaptırıma bağlanmıştır. Bu suçun cezasının bir kat artırım sebebi olarak ise “gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi” gösterilmiştir.

Maddenin ikinci fıkrasında ise özel hayata ilişkin görüntü veya seslerin hukuka aykırı ifşa etme durumu düzenlenmiştir. Fıkrada “Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası” ile cezalandırılacağı belirtilmiştir. İfşanın basın ve yayın yoluyla olması halinde de aynı cezaya hükmedileceği düzenlenmiştir. 

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunda korunan hukuki yarar kişinin özel yaşamı ile bu yaşamın gizlilik alanıdır. Suç kanunda serbest hareketli suç olarak düzenlenmiştir. Yani kişinin özel hayatının gizliliğinin ihlalinin gerçekleşmesi suçun gerçekleşmesi için yeterlidir. Manevi unsuru ise kasttır. İhlalle veya taksir ile bu suç işlenememektedir.

Teknolojik cihazlar kullanılarak işlenen suçlar genel anlamda bilişim suçları olarak adlandırılır. Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun da teknolojik cihazlar ile işlenmesi bilişim suçu olarak değerlendirilir. Suçun özel görünümü olan özel hayatın, görüntü ve ses kaydedici cihazlar vasıtasıyla kayda alınması durumunda da geçerlidir. Ayrıca gizliliğe ilişkin verilerin bilgisayar, cep telefonu veya internet vasıtasıyla paylaşılması durumunda da aynı değerlendirme yapılabilecektir.

Bundan sebeple İnternet veya sosyal medya üzerinden özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun cezası, başkasına ait ses veya görüntüleri ifşa etmek suretiyle gerçekleşeceği için 2 yıldan 5 yıla kadar hapistir. (TCK m.134/2)

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Örnekleri

Bilişim sistemleri veya sosyal medya aracılığıyla hayatın gizliliğini ihlale ilişkin Yargıtay’ın emsal kararları mevcuttur. Kişinin eşiyle ayrıldıktan sonra eski eşinin adına sahte Facebook hesabı açarak orada özel görüntülerini paylaşması eyleminde özel hayatın gizliliğini ihlal suçu oluşur. TCK’nın 134/2 maddesinden iki yıldan beş yıla kadar cezalandırılacaktır.

Bu sçu başka bir suç ile birlikte de işlenebilmektedir. Örneğin tamir için telefoncuya telefonunu bırakan mağdurun, özel fotoğraflarının kaydedilerek sosyal medya hesaplarında yayınlanması ve kaldırılmasını talep eden mağdura şantaj yapılması ile hem verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi suçunun (TCK m.136) hem hayatın gizliliğini ihlal suçunun (TCK m.134/2) hem de şantaj suçunun (TCK m.107) oluşmasına sebep olmaktadır.

Ülkemizde Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 2016 yılında yürürlüğe girmiştir. Sonrasında ülkemizde hızlıca kişisel veri ve bu verinin gizliliğine ilişkin hassasiyet yayılmıştır. Bu durum bilişim sistemleri aracılığıyla özel hayatın gizliliğini ihlal eden kişilere karşı şikayetlerin artması yönünde pozitif bir gelişme sağlamıştır. Son dönemlerde başta Facebook ve Instagram olmak üzere kişilerin fotoğraflarının izinsiz yayınlandığı haberleri oldukça yaygın durumdadır. Suç şikayete tabi olduğundan, mağdurların savcılık nezdinde özel hayatın gizliliğini ihlal eden kişiyi şikayet etmesi gerekmektedir.

[konulink link=”https://www.uskudar.av.tr/sosyal-medya-yoluyla-hakaret-sucu/” linkbaslik=”Sosyal Medya Yoluyla Hakaret Suçu“]İlgili makalemizle alakalı olan Sosyal Medya Yoluyla hakaret başlıklı içeriğimize aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.[/konulink]

Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Soru Cevap

Bilişim Sistemleri Aracılığıyla Özel Hayatın Gizliliğinin İhlal Edilmesi ile ilgili sorularınız için yorum bırakabilir veya iletişim sayfası üzerinden bize ulaşabilirsiniz.